三良詩
Tam lương thi
Công danh bất khả vị,
Trung nghĩa ngã sở an.
Tần Mục tiên hạ thế,
Tam thần giai tự tàn.
Sinh thì đẳng vinh lạc,
Ký một đồng ưu hoạn.
Thuỳ ngôn quyên khu dị?
Sát thân thành độc nan.
Lãm thế đăng quân mộ,
Lâm huyệt ngưỡng thiên thán.
Trường dạ hà minh minh?
Nhất vãng bất phục hoàn.
Hoàng điểu vi bi minh,
Ai tai thương phế can.
Trung nghĩa ngã sở an.
Tần Mục tiên hạ thế,
Tam thần giai tự tàn.
Sinh thì đẳng vinh lạc,
Ký một đồng ưu hoạn.
Thuỳ ngôn quyên khu dị?
Sát thân thành độc nan.
Lãm thế đăng quân mộ,
Lâm huyệt ngưỡng thiên thán.
Trường dạ hà minh minh?
Nhất vãng bất phục hoàn.
Hoàng điểu vi bi minh,
Ai tai thương phế can.
Tào Thực
Dịch nghĩa
Thơ về ba lương thần
Công danh khó thể cưỡng cầu,
Trung nghĩa là điều ta mong đợi.
Tần Mục Công tạ thế,
Ba trung thần cũng tự tuẫn.
Khi sống thì cùng nhau vinh hoa, hoan lạc,
Lúc chết thì cùng mối ưu lo.
Ai bảo rằng quyên sinh là dễ?
Tự sát thân thực khó khăn.
Lệ nhỏ lên mộ của Tần Mục Công,
Bên huyệt ngẩng nhìn trời than thở.
Mãi đêm dài sao tăm tối?
Một đi chẳng trở lại.
Chim sẻ vàng buồn hót than,
Than ôi, ruột gan tan nát.
Trung nghĩa là điều ta mong đợi.
Tần Mục Công tạ thế,
Ba trung thần cũng tự tuẫn.
Khi sống thì cùng nhau vinh hoa, hoan lạc,
Lúc chết thì cùng mối ưu lo.
Ai bảo rằng quyên sinh là dễ?
Tự sát thân thực khó khăn.
Lệ nhỏ lên mộ của Tần Mục Công,
Bên huyệt ngẩng nhìn trời than thở.
Mãi đêm dài sao tăm tối?
Một đi chẳng trở lại.
Chim sẻ vàng buồn hót than,
Than ôi, ruột gan tan nát.
Dịch thơ
Thơ về ba lương thần
Công danh không thể cưỡng,
Trung nghĩa điều ta mong.
Tần Mục Công tạ thế,
Ba người cũng tự tàn.
Sống cùng nhau vinh lạc,
Chết chung một lo toan.
Ai bảo quyên sinh dễ?
Tuẫn thân thực khó khăn.
Lệ nhỏ ra thăm mộ,
Bên huyệt ngẩng trời than.
Mãi đêm dài tăm tối,
Một đi mãi cách ngăn.
Sẻ vàng buồn thương hót,
Than ôi nát ruột gan.
Trung nghĩa điều ta mong.
Tần Mục Công tạ thế,
Ba người cũng tự tàn.
Sống cùng nhau vinh lạc,
Chết chung một lo toan.
Ai bảo quyên sinh dễ?
Tuẫn thân thực khó khăn.
Lệ nhỏ ra thăm mộ,
Bên huyệt ngẩng trời than.
Mãi đêm dài tăm tối,
Một đi mãi cách ngăn.
Sẻ vàng buồn thương hót,
Than ôi nát ruột gan.
Điệp Luyến Hoa
Ba người lương thần chỉ ba anh em họ Tử Xa 子車 nước Tần thời Xuân Thu là Yêm Tức 奄息, Trọng Hành 仲行 và Trâm Hổ 鍼虎. Khi Tần Mục Công chết, ba người cũng phải tự vẫn chết theo để chôn cùng, người đời sau gọi là “tam lương”. Bài Hoàng điểu 黃鳥 trong Thi kinh chính là để ai điếu ba người. Hoàng Tiết 黃節 đời Thanh Mạt nói bài này và Hoàng điểu cùng nghĩa. Năm Kiến An thứ 16 (211), trên đường tây chinh đánh Mã Siêu 馬超 qua Quan Trung, Tào Thực làm bài thơ này khi qua mộ Tần Mục Công. Có thuyết lại nói năm Kiến An thứ 20 (215), Tào Thực trên đường thảo phạt Trương Lỗ 張魯 qua Quan Trung và làm cùng với Vương Xán 王粲. Vương Xán cũng có một bài có đề mục Tam lương thi.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét